Bozma davası açmak için hak düşürücü süre nedir?

Bozma davası açmak için yasada belirlenen süre, toplantıyı kovalayan günden başlayarak bir aydır. Süre başladığı günü müteakip ayda tekabül eden günün tatil saatinde biter (HUMK. m. 161/2). Örneğin, 1 haziranda toplanan genel kurul kararlarına karşı bozma davası için süre, kovalayan gün olan 2 Haziranda başlamakta ve 2 temmuz günü mesai bitiminde sona ermektedir. Bir aylık sürenin tespiti BK. m. 76/3 hükmüne göre yapılır.

TTK. da Anonim şirketlerde genel kurul kararlarının iptali için belirlenen sürenin başlangıcı ile Kooperatifler Kanununda genel kurul kararları aleyhine bozma davası açmak için belirlenen sürenin başlangıcı farklılık göstermektedir. Anonim şirketlerde, iptal davasının süresi karar tarihinde başlamakta (TTK. m. 381/1), kooperatif genel kurul kararlarının iptali için gerekli süre toplantıyı kovalayan günden itibaren başlamaktadır (Koop. K. m. 53/1).

Genel kurul toplantısının bir günden fazla sürmesi halinde sürenin başlangıcı toplantının sona erdiği güne göre belirlenir.

Tatil günleri süreye dâhildir. Ancak, sürenin bitimi resmi tatil gününe rastlarsa, süre, takip eden ilk işgünü mesai bitiminde sona erer (HUMK. m. 162)

Sürenin son gününün adli tatile rastlaması halinde, HUMK. m. 177 de belirlenen adli tatili takip eden 7 günlük ek süre burada uygulanmaz. Bozma davaları basit yargılama usulüne tabidir (Koop. K. m. 99). Bu nedenle bu usulde adli tatil içerisinde de dava açılabilir (HUMK. m. 507, 176/1, b.11)182.

Bir aylık süre içerisinde birden fazla ve ayrı ayrı davaların açılabileceği düşünülerek, bir aylık sürenin bitmesinden önce duruşmaya başlanamayacağı kurala bağlanmıştır. Birden fazla dava açılmış ise, bu davalar ayrı mahkemelerde olsalar bile birleştirilerek görülür (Koop. K. m. 53/4)183

Bir aylık süreyi belirleyen genel kuralın tek istisnası, ortağın kooperatif üyeliğinden çıkarılmasına ilişkin kararlara karşı açılacak bozma davalarında karşımıza çıkmaktadır. Yönetim kurulunun almış olduğu çıkarma kararına itiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı üç aylık süreye tabidir184.

Kanunda belirlenen genel kural olan1 aylık ve istisna olan 3 aylık süreler hak düşürücü sürelerdir. Davada taraflarca her zaman ileri sürülebileceği gibi, taraflarca ileri sürülmese bile, hâkim tarafından resen göz önünde bulundurulması gerekir.


KAYNAK: http://dspace.akdeniz.edu.tr/bitstream/handle/123456789/5219/T02484.pdf?sequence=1&isAllowed=y