Bu kararlar kanunun emredici olmayan, yani, yorumlayıcı ya da seçimlik hükümlerine, iyi niyet kurallarına veya ana sözleşmeye aykırı olarak alınan genel kurul kararlarıdır.
Bu kararların geçersiz olması için bozma davası açılması ve mahkemece bozma kararı verilmesi gerekmektedir. Bu kararların yürürlüğünün durdurulması yönünde mahkemece tedbir kararı verilmediği müddetçe, bozma kararı verilinceye kadar kararlar geçerli olur, hüküm ve sonuç doğururlar. Bu kararlara karşı dava açabilmek için genel kurula katılarak muhalefetini tutanağa yazdırmış olmak gerekmektedir (Koop. K. m. 53/1- b.1). Aşağıda açıklandığı üzere162, bozma davasını ancak ortaklar, yönetim kurulu, yönetim veya denetim kurulu üyelerinden her biri açabilir. Bu davanın toplantı tarihinden itibaren 1 ay içerisinde açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü süredir163.
1. Yasaya Aykırı Kararlar
Yasanın emredici nitelikte olmayan hükümlerine aykırı kararlar ise bozulabilecek (nispi butlanla sakat) kararlardır164. Bu kararlar aleyhine mahkemece bozma kararı verilmedikçe geçerli olur ve hüküm ifade ederler. Bu kararların geçersizliği için tespit davası açılamaz. Eda davası niteliğinde olan bozma davasının açılması gerekir165.
Aşağıda ayrıntılı olarak inceleneceği üzere166, nispi butlanla sakat kararlar aleyhine açılan bozma davası ancak, toplantıya asaleten veya temsilen katılarak aleyhte oy kullanan ve muhalefet şerhlerini tutanağa geçirten ortaklar tarafından açılabilir. Toplantıya katılamayan ortakların dava açmaları yalnızca, çağrının usulsüz olması halinde mümkündür. Davanın hak düşürücü süre içinde açılması gerekmektedir.
2. Ana Sözleşmeye Aykırı Kararlar
Ana sözleşmeye aykırı kararlar da nispi butlan yaptırımına tabi olurlar ve bozulabilir kararlardandır. Ana sözleşmeye aykırı kararlar hiçbir halde mutlak butlanla (başından itibaren) geçersiz olmazlar.
Bu kararlar aleyhine toplantıya katılarak muhalefet şerhini tutanağa geçirtmiş olan ortaklar tarafından hak düşürücü süre içinde dava açılmaması halinde, kararlar geçerli olur ve hüküm ifade ederler.
Ana sözleşmeye aykırı olarak alınan ve bozma davası açılmaksızın geçerli hale gelen genel kurul kararları aykırı olduğu ana sözleşme hükmünü değiştiriyor ise durum ne olacaktır?
Kooperatifler Kanunu ana sözleşmede değişiklik yapılması için alınacak genel kurul kararlarında nitelikli çoğunluk şartı getirmiştir. Kanunun bu hükmü emredici niteliktedir. Bu şart yerine getirilmeksizin ana sözleşmenin değiştirilmesi anlamına gelen, ana sözleşmeye aykırı karar alınması halinde bu karar nispi butlanla değil, mutlak butlanla geçersiz kararlardan olur ve geçersizliği hak düşürücü süreye bağlı kalınmaksızın ve açılacak tespit davası ile tespit olunabilir167.
3. İyi Niyet Kurallarına Aykırı Kararlar
MK. m. 2'de “herkes haklarını kullanmakta ve borçlarını ifada iyiniyet kurallarına riayetle yükümlüdür. Bu hakkın gayri ızrar suistimalini kanun himaye etmez” kuralı getirilmek suretiyle “objektif iyiniyet” kuralının tanımı yapılmıştır.
Bu kurala aykırı olarak alınan genel kurul kararları aleyhine bozma davası açılabilir168. Tespit davası mümkün olmayıp, eda davası niteliğinde bozma davası açılması gerekir. Dava şartları yukarıda açıklandığı şekildedir.
